de onzin van bonussen en de beperkingen van marktwerking

Nulpunt

Vakantie, twee weken in bepaalde opzichten lethargie….

Heerlijk om afstand te nemen, om zaken die er echt toe doen zoals mijn gezin voorrang te verlenen, om op nul te komen enfin, een hele stapel cliche’s waarin allemaal wel wat zit. Creatieve stilte bijvoorbeeld om tot een nieuw blog te komen.

De eerste werkdag vandaag zorgde er namelijk ook voor dat ik weer op scherp werd gezet. De gesprekken met de diverse collega’s zorgden weer voor stof tot nadenken en startten bepaalde denkprocessen weer op. Ook dat vind ik lekker.

Werk? Prive?

Het was eigenlijk de dag ervoor al begonnen. Gezellig aan de tafel bij mijn zus en familie met voor het eerst sinds zijn zware longontsteking mijn vader er ook weer bij. Een mooi moment, zeker ook omdat je zijn herstel kunt aflezen aan de scherpte van de discussie, mooi dat die weer scherp was! 😉

Twee dagen met de geest scherpende gesprekken.

En dan? Kennis blijft te veel beperkt..

Allemaal erg leuk Witvoet maar wat haal je daar nu uit?

Op de eerste plaats wat mij betreft dat ik het verbazingwekkend vindt hoe makkelijk toegankelijke kennis nog vaak beperkt blijft tot kleine kringen. Het gevolg hiervan is dat bepaalde patronen zich blijven herhalen, hoe kwalijk wat mij betreft ook soms.

Wat te denken van marktwerking en bonussen om maar eens een paar te noemen?

Bonussen

Welke Nederlander die geen bonus krijgt gelooft hier nog wel in?

Een klein voorbeeld? Men neme een directeur van een unit. Deze wordt gestuurd op het feit dat de vooraden lager moeten en als beloning stelt men hem een bonus van 20K in het vooruitzicht. De voorraden worden geminimaliseerd en de bonus gerealiseerd. Het gevolg echter is wel dat de klanten door de minimale voorraden 1)weglopen en 2)claims indienen. De gevolgschade loopt tegen het miljoen aan. Wie denkt dat dit slechts een uniek voorbeeld betreft, komt van een koude kermis thuis. Ik durf te stellen dat ik binnen no-time nog talloze voorbeelden kan leveren. Lang leve het social media tijdperk! 😉

Of die organisatie waarin het management, pak hem beet 4% van de organisatie, 60% van de bonus mag ontvangen? Is het management dan verantwoordelijk voor 60% van het resultaat. Natuurlijk niet…. zonder die 96% van het andere personeel kan het hele resultaat ueberhaupt niet gerealiseerd worden.

Sales

In de sales zijn bonussen heel gebruikelijk. Termen als verkooptijgers, saleskanonnen, topverkopers zijn wijd en zijd bekend. Talent moet je belonen nietwaar? In de meeste organisaties begint het echte werk echter pas na het sluiten van de deal. Dan moet er namelijk worden waargemaakt. Slechts zeer zelden gebeurd dit door dezelfde personen als de dealsluiters. Net zo zelden krijgen de mensen die de beloften moeten waarmaken echter een bonus hiervoor. Voelt u hem wringen? Ik wel! Je hebt elkaar nodig toch?

Huntelaar kan toch ook pas scoren als hij van de juiste ballen wordt voorzien? Dat de ene spits dit beter kan dan de andere is duidelijk. Dat de ene spits meer waard is dan de andere ook. Dat een spits extra betaald krijgt voor elk doelpunt dat is echter iets dat bij mijn weten zelfs in de voetbalwereld niet gebruikelijk is. Het blijft namelijk een teamprestatie.

Marktwerking, neoliberalisme en Chili

Onlangs waren er protesten in Chili over het onderwijssyteem aldaar. Wie denkt dat het onderwijssysteem in Nederland veel beter kan die zou eens met de mensen daar moeten praten. Als je in de geschiedenis van Chili duikt dan kom je er al snel achter dat dat land de speeltuin is geweest van de neoliberale denkers in de VS. http://www.hansachterhuis.nl/index.php?page=boeken#markt

Het neoliberalisme heeft echter in mijn ogen verschrikkelijk gefaald. De instorting van de ultieme vrije markt, de financiele markt is een concreet voorbeeld hiervan. De secundaire gevolgen van de financiele crisis worden op dit moment weer steeds zichtbaarder.

Chili 2

Het onderwijs in Chili is niet meer wat het geweest is. Het nationale schoolsysteem is ten tijde van het militaire regime van generaal Augusto Pinochet opgebroken en overgedragen aan de gemeentelijke autoriteiten. Daardoor zijn grote verschillen in niveaus ontstaan. Scholen in arme gemeenten hebben het moeilijk om het gemiddelde leerniveau bij te benen. Scholen zouden ondergefinancierd worden en daardoor zijn er grote verschillen in resultaten ontstaan.”

In mijn ogen heeft ook in het onderwijs daar marktdenken de overhand gehad. Hierbij is te weinig voorbij de eigen lokale (gemeentelijke) grenzen gedacht. Het gevolg hiervan is in de bovenstaande alinea terug te vinden, gebrek aan enigszins uniforme kwaliteit.

Voorspellingen

Twee jaar geleden wist een ondernemer mij te vertellen dat we te maken zouden krijgen met een W (dubbele dip na een korte opleving) in de economische ontwikkeling. Econometristen bij nota bene Randstad (als ik het mij goed herinner) deden deze voorspelling. Destijds was ik nog enigszins sceptisch maar in het licht van de recente economische ontwikkelingen ben ik het hier absoluut mee eens. De optimist in mij heeft een pesthekel aan de volgende uitspraak. maar ik ben overtuigd van een volgende recessie. Alle seinen staan dieprood wat mij betreft namelijk.

De markt

En wat doet ‘de markt’? Die zorgt er alleen maar voor dat dit proces wordt versterkt! Door bijvoorbeeld short te gaan, door bijvoorbeeld hun vertrouwen in landen op te zeggen. Allemaal net als de bonussen gericht op het korte termijn persoonlijke gewin, net als de eerder genoemde directeur of het voorbeeld van de beperkte lokale belangen van het onderwijs is Chili.

Openbaar vervoer

Wat mij dan vervolgens nog het meeste verbaast is dat ondanks de aantoonbare en hierboven verder uitgewerkte beperkingen van marktwerking we in Nederland nog steeds te maken hebben met politici die dit principe verdedigen. http://www.nu.nl/binnenland/2590225/ov-in-grote-steden-wordt-fors-duurder.html
PWC toont aan dat de besparing van openbare aanbesteding geen 120 miljoen is maar slechts 20 miljoen  (1/6e!!!). Maar we gaan er wel mee door? Vindt u het erg dat ik het niet snap? Vindt u het erg dat ik het erg vind dat wij als burgers hiervan de rekening betalen?

DPI

Wat te denken van Afke Schaart, onze VVD politica of moet ik zeggen voormalig KPN woordvoerdster?

Ik kan met de beste wil van de wereld haar standpunt niet rijmen met het liberale gedachtengoed. Als de markt, lees de gebruikers, bepaalt dat WhatsApp een beter en goedkoper alternatief is dan SMS waarom moet je dan een Telco als KPN beschermen? Voor je internet verbinding thuis betaal je toch ook een vast bedrag? Voor je telefoon betaal je tegenwoordig toch ook een vast bedrag?

Analogie

Voor mij gaat de analogie met de bonussen op. Het scoren door het veilig stellen van persoonlijke belangen zoals de connecties bij je oude werkgever of bijvoorbeeld media aandacht is belangrijker dan het algemene belang.

Sterker worden

Bonussen werken dus niet of nauwelijks, de vrije marktwerking is zeer beperkt en heeft sterke schaduwzijden.
Laten we hier onze lessen uit leren, laten we met elkaar nou eens zorgen dat we dezelfde fouten niet blijven herhalen. Laten we met elkaar die stapjes maken naar een iets betere wereld.. Dit begint wat mij betreft bij de bewustwording van de beperkingen van onze denkpatronen. Durf jij jezelf ter discussie te stellen. Ik vind het doodeng en worstel er op dit moment heel sterk mee. Ik ga er echter wel mee door omdat ik ervan overtuigd ben dat het mijzelf sterker maakt. Als we nou allemaal wat sterker worden, waartoe zijn we dan met zijn allen in staat?