De laatste tijd zie ik veel voorbijkomen over eenzaamheid. Niet alleen in artikelen en blogs maar ook in groepen of individuen die ik in diverse vormen begeleid. Als ik er op doorvraag gaat het meestal over ergens mee verbonden zijn, ergens bijhoren.
In zijn boek Verbinding Verbroken (aanrader) over zijn eigen zoektocht naar informatie en oplossingen over en voor depressies geeft Johann Hari diverse inzichten op dit vlak, zoals de voor de hand liggende reden van je verbonden voelen. Ik ga hier zijn boek niet reviewen maar ik wil er graag nog iets aan toevoegen met wat ik zelf heb gezien en wat ik zelf ervaar.
Als ik kijk naar wat zich volgens mij achter verbonden zijn en/of er bijhoren zit, gaat het vaak over zich niet begrepen voelen en/of zich anders voelen.
Niet begrepen
Laat ik beginnen met het delen van mijn eigen belangrijkste inzicht. Zelfs de mensen die mij het meest dichtbij staan en mij het beste kennen begrijpen mij nooit helemaal. Het is ook onmogelijk, het begint namelijk bij mij. Ik begrijp mijzelf niet eens helemaal, hoe goed ik mezelf ook onderzoek, of met hulp van anderen bevraag. Als ik het zelf al niet kan dan kan ik helemaal van anderen niet verwachten dat zij mij begrijpen.
Een belangrijke oorzaak hiervan is volgens mij de nauwe toegangspoort die taal is, zeker een deterministische taal als de onze of de Engelse taal. Niet alleen is ons gevoelsleven veel rijker dan ooit in woorden uit te drukken is, ook is taal volstrekt ontoereikend voor alles wat ontastbaar toch is. Taal is daarnaast ook zo deterministisch en specifiek geworden dat er ook steeds minder ruimte is voor de rijke beleving die er in oudere meer beschrijvende talen wel is. Tot slot maar zeker niet onbelangrijk is taal een hoofdig ding en we zijn juist zoveel meer dan alleen ons hoofd.
Anders voelen
Deze maatschappij is vol van beelden, geluiden en verhalen die de algemene norm weergeven. Hoe ik moet werken, hoe ik moet leven, hoe ik me moet gedragen, hoe ik me moet kleden. Conformeren is een van de makkelijkste strategieën om mee te kunnen draaien. Mij gaat het conformeren echter steeds slechter af. Ik zie de wereld door mijn ogen als een soort uit de hand gelopen gekkenhuis. We hebben megalomane mannetjesputters op idiote plekken (Trump anyone?), we vernietigen natuur, we verrijken de rijken en verarmen de armen, we vermoorden in de naam van god en ga zo nog maar even door.
Het zit precies hier, ik durf namelijk te stellen dat er genoeg mensen zijn die vinden dat ik overdrijf en dat bijvoorbeeld, ik neem een voor mij relevante dwarsstraat, kernenergie echt een goede oplossing is. Of dat de teksten van Lil Kleine of een van de vele andere Nederlandse rappulp over geld en vrouwen normaal zijn.
Voor mij is het anders en ik kan het niet meer anders zien. Dat zet mij een beetje los van de meerderheid, of het slechts een gevoel is en of ik nou gelijk heb of niet, dat doet er niet eens toe. Los van de rest is het gewoon of ongewoon ook eenzamer en dat roept twijfel op, ook bij mij. Daar, bij twijfel en het gevoel van ergens bij willen horen begint het denkproces dat deels de bron is van eenzaamheid. Dat vraagt zelfzorg en die is er op meerdere manieren.
Zelfzorg alleen
Er is iets dat ik zelf kan ervaren en dat is in de eerste plaats dat ik besta, ‘ik ben’. Als dat het geval is dan kan ik ook evengoed mijn eigen plek innemen. Dat kan niemand anders, alleen ik. Ik hoef me hiervoor niet kleiner en ook niet groter te maken en mijn stem is een belangrijke manier om die plek in te nemen. Die ‘ik ben’ ervaar ik op een diep niveau. Achter alle ruis van angsten, emoties, denkbeelden, mentale constructen en wat nog meer blijft altijd de grondpositie ‘ik ben’. Het helpt mij om in rumoerige tijden de ruimte te nemen om daar naar terug te keren.
Zelfzorg samen
Naast de ‘ik ben’ is er ook nog de mogelijkheid om je te verbinden met mensen die er vergelijkbaar instaan. Dat is soms een zoektocht maar ze zijn er wel degelijk. Dit voorjaar was ik bij een tweedaags seminar van schrijfster, spreekster en management guru Margaret Wheatley en zij heeft hier een prachtige uiteenzetting over in haar boek ‘Who do we choose to be’. Ook hier ga ik haar gedachtengoed niet beschrijven, dat kan ze zelf veel beter. Waar ik me erg in herken is haar begrip ‘Islands of sanity’. Het is de plek om je met gelijkgestemden met enige regelmaat terug te trekken om samen te reflecteren en op te laden. In diverse vormen en samenstellingen doe ik dit al een aantal jaren en ik ben er erg blij mee.
Zelfzorg natuur
Als laatste wil ik graag stilstaan bij de kracht waarvan de natuur mij altijd laat beseffen dat hij er is. In mij, om mij en zoveel sterker voelbaar op plekken waar natuur nog zuiver is. Terug naar de natuur is terug naar je eigen natuur, ik zeg het nog maar eens.
Uit mijn hoofd
De crux zit hem er voor mij in dat ik probeer het zo weinig mogelijk een mentaal proces te maken. De ruimte buiten het mentale zit hem in het er mogen zijn en ervaren van de mystiek die voor mij inherent is aan leven. Zo vindt mijn leven zijn weg, hoe is dat voor jou?
Leave a Reply