Opereren zonder tactische laag
Onlangs had ik een mooi gesprek met twee bevlogen en betrokken ondernemers en al pratende trok ik samen met hen een conclusie over de manier waarop zij werken. Het inzicht dat wij samen opdeden zette mij verder aan het denken en heeft mede geleid tot dit blog. In essentie is het vrij simpel want in de manier waarop zij hun werk organiseren bestaat er geen tactische laag.

Met zijn tweetjes denken ze goed na over de strategie, wat is de visie, wat is de missie op de lange termijn, waarom doen we wat we doen. dat soort vragen. Daarnaast staan en zitten ze vaak zelfs letterlijk midden in de organisatie. Op de werkvloer of met de poten in de klei zoals dat zo mooi kan heten. Het grote voordeel hiervan is dat er een hele directe koppeling is tussen de strategie en de manier waarop deze wordt uitgevoerd. Dit is precies waar het in veel organisaties misgaat. De meest gehoorde klacht bij veel veranderingstrajecten is dat het zo moeilijk is de nieuwe strategie te laten slagen. Mensen willen niet veranderen hoor je dan vaak.

Iedereen wil veranderen

Flauwekul volgens mij. Ieder mens wil veranderen, de een wat sneller dan de ander maar iedereen wil het wel. Er ontbreekt echter vaak wat aan duidelijkheid van een aantal aspecten: de reden waarom, de noodzaak van deze reden, de betrokkenheid en de juiste voorbeelden. Anyway, ik ga hier geen verhandeling zitten houden van verandermanagement, daar zijn boeken vol over geschreven. Waar het om gaat zijn dat vrijwel alle bovenstaande punten te maken hebben met communicatie van hetgeen je als nieuwe strategie hebt bedacht. Het is bekend dat communicatie belangrijk is en vaak is ook dat reden dat er in goede veranderingstrajecten hier veel aandacht aan wordt besteed. Te vaak wordt echter met communicatie alleen tekst en het woord gebruikt om een boodschap over te brengen, soms een video, heel soms worden dingen visueel gemaakt.

Sociaal dier

De mens als sociaal dier leert en communiceert echter op veel verschillende manieren en een van de belangrijkste manieren om te leren is voorbeeldgedrag. Denk maar eens aan aan ons verwante soorten, monkey see monkey do zeg maar. Het een ander zien doen is enorm belangrijk, niet voor niets ook wordt er bij veel sporten tegenwoordig veelvuldig gebruik gemaakt van videoanalyse. Een belangrijke reden dat voorbeeldgedrag zo goed werkt is volgens mij het feit dat het vertrouwen geeft. Het maakt zichtbaar dat het te doen is, dat je er niet alleen voorstaat en volgens mij als belangrijkste dat degene die het voorbeeld gedrag vertoont er zelf ook helemaal in gelooft.

Klein is het nieuwe groot

Dit is volgens ook een belangrijke reden waarom klein het nieuwe groot is. Caroline Rijnbeek heeft over dit thema overigens een mooi boek geschreven. Het boek is gratis te downloaden op de website van de MKB Krachtcentrale . Juist in kleine organisaties is er een hele directe koppeling tussen strategie en operatie mogelijk. Door zelf deels in de operatie te staan ontstaat er een hele directe maar bovenal ook zichtbare koppeling van strategie naar operatie. Dit geeft overigens ook een hele heldere feedback over de werking van wat er is bedacht. Het is dus heel duidelijk tweerichtingsverkeer waardoor de  strategie ook veel beter aansluit bij de operatie.  De mogelijke ruis die er zou kunnen ontstaan door een tussenlaag verdwijnt en daarmee is de kans van slagen van elke verandering een stuk groter.

Tactische laag

Hoe zit dat dan met de tactische laag zou je dan kunnen denken? In mijn beleving wordt de tactiek een deel van de operatie. Moderne informatietechnologie zorgt er in toenemende mate voor dat de toegevoegde waarde van de tactische laag in organisaties opgepakt kan worden in de operatie. Een interessant blog over hoe technologie de middenklasse banen om zeep helpt is hier te vinden.  Een toename van ons kennisniveau helpt hier natuurlijk ook bij. Ik ben zelfs van mening dat er vaak wordt onderschat wat de kennis en de visie op de werkvloer is.

Wat vraagt het?

Het vraagt echter ook wat van de strategie en van de leiders. De missie, het waarom moet helder zijn, eenduidig, makkelijk te volgen en eenvoudig door iedereen uit te leggen. Ieder onderdeel van de organisatie moet hier goed mee uit de voeten kunnen, alleen dan kan de missie de baas zijn. Zonder tactische laag wordt de ruis minder, de overhead kleiner en de organisatie flexibeler. Zeker in een tijd met veel verandering en volgens mij zitten we daar nu middenin, is het essentieel om snel in te kunnen spelen op de wensen van de markt. Hoe minder ruis, hoe minder overhead en hoe flexibeler de organisatie, des te beter zal iedere organisatie hiertoe in staat zijn. De leiders moeten zelf het goede voorbeeld geven, niet alleen bedenken maar ook doen en volgens mij heel belangrijk mensen bemoedigen. Zodra er ergens het gevoel ontstaat dat men afgestraft kan worden zal het aanwezig zijn op de werkvloer averechts werken. Leidt dit tot het einde van de middenmanager? Ik denk het wel..